Na de aflevering van #BOOS is er veel discussie over grensoverschrijdend gedrag en machtsmisbruik. We zijn ons er misschien niet van bewust, maar in veel aspecten van de samenleving is er sprake van een machtsverhouding. Wanneer spreken we van macht en hoe maken mensen daar misbruik van? En op welke manier komt dit voor in de mensenhandel?
Misbruik maken van je macht
Je bezit macht als je het vermogen hebt om anderen te sturen in hun gedrag. Een duidelijk voorbeeld hiervan is werkgever en werknemer. Hoewel je als werknemer natuurlijk jezelf mag uiten, dingen kan voordragen en je mening kan ventileren, bezit een werkgever toch enige maat van macht. Het is de werkgever die uiteindelijk beslist wat je taken zijn en of je je functie mag behouden. Andere duidelijke voorbeelden zijn leraar – leerling, trainer – sporter of een politieagent – burger. Toch zijn er ook situaties waarin er wel een ongelijke machtsverhouding is, maar die minder vaak voorkomen. Het is belangrijk om te onthouden dat macht niet per se gekoppeld is aan een persoon maar aan een situatie. Ook wanneer je je vanuit jouw rol niet kunt voorstellen dat die machtsverhouding er is, kan de situatie ertoe leiden dat dit toch het geval is.
Ongelijke machtsverhouding in relaties
Ook in relaties komt het voor dat er een ongelijke verdeling van macht is. Zo kan er ongelijkheid zijn op het gebied van financiën, leeftijd en intelligentie. Een partner die zich bewust is van zijn of haar macht kan hier misbruik van maken, met alle gevolgen van dien. We zien in de mensenhandel bijvoorbeeld dat uitbuiters een grote mate van macht hebben en dit gebruiken om slachtoffers onder druk te zetten om seksuele handelingen of criminele activiteiten te verrichten. Hierbij kan de ongelijkheid van intelligentie, leeftijd of financiën een middel zijn om slachtoffers te manipuleren.
Wat kun jij doen?
Denk na wat jouw rol is in bepaalde situaties. Heb jij meer of minder macht dan een ander? Ga bij jezelf na of je hier wellicht (onbewust) misbruik van maakt. Daarnaast kunnen wij voorkomen dat er misbruik gemaakt wordt van macht. Neem hiervoor je verantwoordelijkheid als werkgever, collega, medestudent, familielid of medesporter. Informeer kwetsbare groepen en geef aan waar mensen terecht kunnen indien er misstanden plaatsvinden. Wijs anderen op hun machtspositie, én spreek elkaar aan wanneer je merkt dat iemand ongewenst en schadelijk gedrag vertoont.
