Haar hemdje dat bij de eerste aanranding scheurde. Het toegangspasje van een bedrijf dat nog aan het overhemd van één van haar ‘klanten’ hing. Het zijn de details die indruk maken. Lisa kwam op haar vijftiende terecht in een pikzwarte wereld. Bron: www.mensenhandelinnederland.nl
Ze was vijftien en een lastige puber. Ze dacht dat ze de hele wereld aankon. Samen met een vriendin schopte ze tegen alles en iedereen. De twee meiden hingen veel op straat. ‘Ik was vroeger juist een verlegen meisje – toen ik klein was waren we vanuit het Westen naar Twente verhuisd – maar in de puberteit sloeg ik helemaal om.’ De ruzies thuis liepen steeds hoger op. De twee vriendinnen maakten plannen om van huis weg te lopen. De koffers stonden al klaar. En op een dag, na een hoogoplopende ruzie, vertrokken ze. Samen.
Een vriend die ze uit het centrum kenden, bood de meiden onderdak aan. ‘Hij was gewoon een wat oudere vriend.’ Soms konden ze echter niet in het huis terecht, later bleek dat hij zich ook met drugshandel bezighield. ‘Toen gebeurde het. Ik zat op een bankje in de stad en ik kreeg geld in mijn hand gedrukt, dat ik weggooide. Waarom kreeg ik geld? Even later werd ik een steegje in gesleurd, kreeg een mes op mijn keel. Ze dreigden mijn moeder en mijn zusje iets aan te doen. Mijn lingerie scheurde en ik werd misbruikt. Dat was de eerste keer.’\
Matras
Huilend kwam ze bij haar vriend aan. Hij troostte haar en waarschuwde haar voor een groep mannen in de stad die op zoek zou zijn naar jonge meiden. ‘Ik vertrouwde hem volkomen.’ Niet veel later werd ze weer meegenomen. Deze keer werd ze door een paar mannen een bus ingesleurd, ze kreeg een washand in het gezicht gedrukt en toen ze weer bijkwam, lag ze op een matras en zat ze aan de muur geketend in een onbekend huis. ‘De eerste klant stond al voor de deur.’
‘Ik vertrouwde hem volkomen’
Het begin van een nachtmerrie. ‘Ik ben op allerlei plaatsen op vreselijke manieren misbruikt, door de meest uiteenlopende figuren. Jong, oud. Mannen in pak. Ik herinner me het bedrijfspasje dat aan het pak van een man hing nog goed. Elke keer ging ik weer naar mijn vriend terug. Hij knapte me weer op. Ik had helemaal niet door dat hij er iets mee te maken had.’ Lisa zette haar gevoel uit en raakte zichzelf helemaal kwijt. Ze vermagerde, begon te drinken. ‘Ik ben vernederd, er is van alles met me uitgehaald. Ik was alleen maar aan het overleven.’
Netwerk
Tot de dag van de politie-inval. Op het bureau vertelden de agenten Lisa dat ze het slachtoffer was geworden van een mensenhandel netwerk, van een loverboy. Ze herkende zichzelf helemaal niet in dat verhaal. ‘Bij loverboys dacht ik aan mooie jongens die meisjes met cadeautjes inpalmen. Zo ging het bij mij helemaal niet.’ Ze geloofde de agent niet toen hij vertelde dat haar vriend ‘haar handelaar’ was. ‘Hij was juist de enige die me nooit had aangeraakt. Ik vertrouwde hem juist.’
De politie raadde haar aan om te vertrekken. Weg uit Twente. Ze kon bij haar vader en stiefmoeder elders in Nederland terecht. ‘In no-time zat ik daar in huis. Ze waren heel lief, maar hadden geen idee wat er allemaal met me gebeurd was. Ik vertelde niets.’ Het ging snel bergafwaarts. Ze begon veel te eten, ze wilde ‘dat mooie meisje’ niet meer zijn, ze wilde niets meer voelen, kreeg woede-uitbarstingen. Thuis ging het niet langer. Lisa kwam in een internaat terecht. Langzaam begon haar herstel. Ze begon zich meer open te stellen in de groep, een van de begeleiders won haar vertrouwen. Maar haar nachtmerrie was nog niet voorbij.
‘We weten je te vinden’
Mannen uit het oude netwerk hadden haar opgespoord en stuurden sms’jes. Ze wilden haar niet loslaten. ‘Op een dag gingen we met een groepje van het internaat naar de kermis in de buurt. Daar hebben ze me gevonden. Ik zag ineens een mes flitsen en ben gaan rennen. Ik was zo bang.’
Haar wereld stortte in. Ze sloeg helemaal dicht en vertrouwde niemand meer. Na veel therapie krabbelde ze weer op. Ging weer naar school. ‘Ik ben altijd naar school blijven gaan, dat was toch mijn veilige haven. Op het eerste gezicht leek er weinig aan de hand, maar ik was zo beschadigd, ik dronk veel. Ik vind achteraf, dat scholen veel alerter moeten zijn. Ook zij hebben een taak om te signaleren en te melden.’
Later, toen Lisa in Twente weer op zichzelf ging wonen, ging het mis. ‘Ik was zo blij met mijn eigen plek, eindelijk. Ik had weer goed contact met mijn moeder en stiefvader. Maar het netwerk was erachter gekomen waar ik woonde en op een avond drongen ze mijn woning binnen. Toen ben ik door een groep mannen verkracht.’ Ze is even stil. ‘Het bloed zat tegen de muur.’
‘Ik was dood van binnen. Ik was niets waard. En dat is precies het gevoel dat ze je willen geven’
Haar huis werd daarna nog een paar keer opengebroken, als drugspand gebruikt. ‘Er werd coke gesnoven op tafel.’ Het was er niet meer veilig. Haar moeder stond erop dat Lisa thuis kwam wonen. ‘Ik weigerde. Ik wilde hen beschermen tegen die wereld.’ Maar haar moeder gaf niet op en Lisa kwam naar huis. De bedreigingen gingen nog een tijdlang door. Soms werd ze achtervolgd op straat, kreeg ze telefoontjes. ‘Je bent een hoer’, klonk het op de voicemail. Uiteindelijk liet het netwerk haar los.
Nu, jaren later, gaat het goed met Lisa. Ze is geen slachtoffer maar een overlever, klinkt het krachtig. Ze heeft een opleiding tot sociaalpedagogisch hulpverlener afgerond. Pijnlijk genoeg is Lisa een paar jaar terug gebeten door een teek en heeft ze de ziekte van Lyme opgelopen, waardoor ze nu met krukken loopt. ‘De huisarts, die mijn verleden kende, dacht dat ik een burn-out had en nam mijn klachten niet serieus. De diagnose kwam te laat.’
‘Het heeft bij mij heel lang geduurd voordat ik echt goede hulp vond’
Lisa blijft haar verhaal vertellen. Ze geeft voorlichting op scholen, wijkcentra, aan professionals. Er zijn nog veel misverstanden over mensenhandel, zegt ze. Ze heeft een hekel aan de term loverboys. Het klinkt te aardig. ‘Mensen hebben geen idee over wat voor netwerken we het hebben. Slachtoffers hebben goede hulp nodig, op maat. Voor hen wil ik het verschil maken. Het heeft bij mij lang geduurd voordat ik echt goede hulp vond. Maar iemands verleden mag niet zijn of haar toekomst worden.’
Dit verhaal komt uit de longread www.mensenhandelnederland.nl Met deze longread – gemaakt door fotograaf Bas Losekoot en journalist Jessica Maas – willen CoMensha en de VNG gemeenten en andere professionals ondersteunen in hun strijd tegen elke vorm van uitbuiting.
