Waarom droeg je dat korte rokje? Waarom ging je met hem mee? Als je echt verkracht bent, dan doe je wel aangifte. Waarom vertel je het nu pas? Weet je zeker dat je niet de verkeerde signalen hebt gegeven? Van een aanranding ben je echt niet zó lang verdrietig. Het was je eigen idee om in de prostitutie te gaan werken, dan kun je nu niet beweren dat je bent uitgebuit. Vragen en opmerkingen die mannen en vrouwen krijgen wanneer ze eindelijk de moed hebben verzameld om hun verhaal te doen. Je denkt misschien dat het terechte vragen zijn, maar door deze reacties houd je het taboe in stand en richt je ongekende schade aan.
Victim blaming
De schuld direct of indirect bij het slachtoffer leggen heet victim blaming. Het slachtoffer krijgt hierdoor het gevoel zichzelf of de situatie te moeten verdedigen of bewijzen. Daarnaast voelt een slachtoffer van seksueel geweld, intimidatie of mensenhandel zich vaak al in meer of mindere mate schuldig. Door het stellen van bovenstaande vragen of het geven van dergelijk opmerkingen, bevestig je dit gevoel. Dit kan erg schadelijk zijn en hiermee houd je het taboe in stand. De voornaamste reden waarom slachtoffers niet of pas na lange tijd hun verhaal doen is omdat ze bang zijn voor de reacties. Het gevolg hiervan is dat ze niet de hulp krijgen die ze nodig hebben.
Waarom mensen geneigd zijn de schuld bij het slachtoffer te zoeken
Iedereen kan slachtoffer worden van seksueel geweld, intimidatie of mensenhandel. Toch is het voor veel mensen een ver-van-hun-bed-show en hebben zij het idee dat dit soort dingen hen niet kan overkomen. Volgens Iva Bicanic, initiatiefnemer van de Stichting Landelijk Centrum Seksueel Geweld, vinden mensen het fijn om te denken dat dit soort narigheid gebeurd om een reden en schuiven de schuld daarom af op het slachtoffer. Het is dus een begrijpelijke en menselijke reactie. Toch is het belangrijk om te stoppen met victim blaming zodat het taboe wordt doorbroken en slachtoffers zich gesterkt voelen om hun verhaal te doen en hulp te zoeken.
Wat kun je dan wel zeggen?
Op het moment dat een slachtoffer naar buiten komt met zijn of haar verhaal, komt hier veel spanning en angst bij kijken. Het is ontzettend kwetsbaar om je zo open te stellen en zo’n gevoelig onderwerp te bespreken. Het is daarom belangrijk dat er een veilige omgeving wordt gecreëerd. Als iemand aan jou vertelt slachtoffer te zijn (geweest) van seksueel geweld, intimidatie of mensenhandel dan kan het lastig zijn om hier goed op te reageren. Je hebt waarschijnlijk veel vragen en weet niet zo goed wat je moet zeggen. Probeer er zoveel mogelijk voor de ander te zijn en te luisteren naar hun verhaal. Bedenk vóórdat je iets zegt of het suggereert dat de schuld bij het slachtoffer legt. Daarnaast is het belangrijk om aan te geven dat je diegene steunt en vraagt wat hij of zij nodig heeft. Tips over wat je nog meer kunt zeggen en doen vind je hier.
Hulp
Als jij of iemand die je kent te maken heeft met seksueel geweld of mensenhandel, neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld, dat 24/7 telefonisch bereikbaar is. Telefoonnummer: 0800-0188. Of via de website www.centrumseksueelgeweld.nl.
